چندی پیش مصاحبه ای داشتم با ماهنامه زاویه که نشریه تخصصی صنعت محتوای آنلاین می باشد.
در ادامه مشروح این مصاحبه را می توانید بخوانید.
یک:
حاج قاسم رفت و زمین ماند و ما نیز بر زمین...
اما باید بلند شویم و خودمان را جمع و جور کنیم و برای تحقق مقصود و هدف حاج قاسم آماده شویم.
باید مبانی فکری، عملی و اخلاقی سردارمان را به عنوان انسان طراز انقلاب اسلامی احصا کرده و نشر دهیم.
خون بر زمین ریخته حاج قاسم، گام اول از گام دوم انقلاب است. جوان مومن انقلابی باید در گام دوم انقلاب این مبانی را چراغ راه خود قرار دهد.
انواع قالبهای فرهنگی، هنری و رسانهای باید در اختیار تولید و نشر این مبانی باشند.
حاج قاسم چهره ای بین المللی بود. در همین سه چهار روز رسانه های غربی تلاش کرده اند و میکنند تا چهره ای وارونه از حاج قاسممان به خورد مخاطبانشان دهند. هرچند که بر این زبونان و سفلگان حرجی نیست چرا که دنیا وارونه آخرت است...
لذا راهبرد مدنظر 1.احصا مبانی فکری، عملی و اخلاقی سردار، 2.تعیین نظام موضوعات با نگاه به گام دوم انقلاب، 3.تعیین قالبهای فرهنگی هنری و رسانه ای برای موضوعات و مبانی احصا شده، 4. تولید به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی است.
دو:
کودک در گام دوم انقلاب جایگاه ویژه ای دارد. تفصیل این نسبت بماند برای بعد که به وقتش خواهم گفت.
یکی از کارویژه های فرهنگی، هنری و رسانه ای پرداختن به رابطه حاج قاسم با فرزندان شهداست.
تولیدات باید برای دو سطح مخاطب کودک و بزرگسال باشد. شتابزدگی کیفیت را پایین می آورد. این چند روز دیدم پوسترها و تصویرسازیهای کارتونی در این خصوص انجام شده است. هرچند این تلاشها جای تقدیر دارد اما از سطح کیفی مطلوبی برخوردار نبودند. حاج قاسم کم تصویر با کودکان ندارد. در وهله اول از همان تصاویرباید الگوبرداری کرد و در مراحل بعد به تولیدات مفهومی پرداخت. برای قالبهای دیگر هنری فرهنگی و رسانه ای نیز همینطور.
سه:
بنده به واسطه فعالیت رسانه ای و در اختیار داشتن رسانه آمادگی دارم زیرساختهای لازم برای تولیدات رسانه ای پیرامون سردار شهیدمان حاج قاسم سلیمانی را در اختیار عزیزان رسانه ای قرار دهم.
کتابشناسی توصیفی انقلاب اسلامی
توضیحات درباره نحوه تدوین این کتاب (+)
سایت کتاب مرآت جهت دسترسی به کتابهای موضوعی (+)
نوشتهی فیل نایت، ترجمه مریم علیزاده
چندی پیش مصاحبه ای داشتم با ماهنامه زاویه که نشریه تخصصی صنعت محتوای آنلاین می باشد.
در ادامه مشروح این مصاحبه را می توانید بخوانید.
سومین دوره جایزه و نمایشگاه کتاب مرآت به حول و قوه الهی در هشتم بهمن ماه در باغ کتاب تهران برگزار شد.
امیدوارم این حرکت فرهنگی همچنان ادامه پیدا کند و دچار آفت هایی که معمول و معهود کارهای فرهنگی است، نشود.
سخنرانی حقیر در مراسم را از اینجا می توانید ببینید
اهداء جوایز به قلم های انقلابی در اینجا ببینید
گزارش اجمالی و معرفی برگزیدگان را در اینجا بخوانید
مجید صحاف در گفتوگو با ایسنا، درباره مطلب بالا اظهار کرد: آشنا شدن با فعالیت حرفهای و هنری بازیگران سالی یک بار برای اینکه بفهمیم چه کارهایی انجام خواهند داد و تا به حال چه کارهایی کردهاند، برای مخاطب جذاب است و اشکالی ندارد. اما این مساله که در هر برنامه تلویزیونی به هر بهانه از این افراد استفاده و حرفهای تکراری زده میشود، درست نیست.
او ادامه داد: چرا برنامهساز سراغ این نوع افراد میرود، به دلیل اینکه اولویت اولش در برنامه جذب مخاطب است و بعد به انتقال پیام توجه دارد. من فهمیدم اکثر این برنامهها در انتقال پیام به مردم ضعیف هستند و خودشان هم میدانند که دعوت از چهرهها به دلیل محبوبیتی که دارند جذب بیننده را بیشتر میکند.
این تهیهکننده اضافه کرد: ما باید مردم را به سمتی ببریم که از افرادی که به خودشان نزدیکتر هستند الگوبرداری کنند، بنابراین ما در برنامه «همیشه خونه» سبک زندگی را به مردم آموزش میدهیم و کسانی را دعوت میکنیم که میتوانند الگوی مردم باشند.
او به دستمزدهایی که بازیگران برای حضور در برنامهها میگیرند، اشاره کرد و گفت: من به شدت مخالف هستم زیرا یک هزینه سنگین را به برنامه تحمیل میکند که هیچ بازگشتی هم ندارد. من فکر میکنم که هیچ یک از مردم راضی نیستند از بیتالمال پولی به این شکل صرف شود و به درآمد بازیگران اضافه شود. اگر این پول را به فرد کارآفرینی بدهیم ایرادی ندارد اما اگر چهره بیاوریم و پولی هم به درآمد آنها اضافه کنیم درست نیست.
صحاف در بخش دیگر این گفتوگو به ویژه برنامه نوروزی «همیشه خونه» که از شبکه آموزش پخش خواهد شد، اشاره کرد و گفت: این برنامه با اجرای شهرام شکیبا، ستاره سادات قطبی و پویا حبیبیپور از ۲۹ اسفند ماه که تحویل سال است تا ۱۳ فروردین ماه روی آنتن میرود. ما سعی کردهایم که در برنامهمان از اقوام و استانهای مختلف دعوت کنیم. برنامه ما خانواده محور است و حضور خانوادههای ایرانی در آن موضوعیت دارد. در واقع خانوادههایی که تا به حال دیده نشدهاند و موفقیتهایی دارند مانند موفقیتهایی در روابط خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی.
او ادامه داد: ما بخش کاریکاتور در برنامه داریم و هر شب یک بازی را به مخاطبان آموزش خواهیم داد که یاد بگیرند زمانی که دور هم جمع میشوند چه بازیهایی را انجام دهند. ما پلاتو طنز و پلیبکهایی متناسب با ایام نوروز نیز در برنامه خواهیم داشت.
تهیهکننده «همیشه خونه» به دیگر برنامههای این ویژه برنامه نوروزی اشاره کرد و گفت: ما پشت صحنه «رادیو جمعه» را پخش خواهیم کرد و عوامل رادیویی و بازیگران این برنامه هر شب برای ما یک طنز را تعریف خواهند کرد.
بازتابها:
به گزارش خبرگزاری فارس، مجید صحاف دبیر سومین جایزه کتاب های موضوعی مرآت گفت: دوره اول این جایزه با موضوع سبک زندگی ایرانی اسلامی و دوره دوم با موضوع مردم سالاری دینی برگزار شده بود. امسال هم با موضوع انقلاب اسلامی با سه زیرشاخه دستاوردهای انقلاب اسلامی و معارف انقلاب اسلامی و تاریخ تحلیلی انقلاب اسلامی برگزار می شود.
وی افزود: ما قریب به دو هزار عنوان کتاب را شناسایی کردیم که از طریق فراخوان و شناسایی و بررسی های ما دریافت گردید و برای انتخاب آثار ملاک های گزینشی داشتیم. آثار با موضوع انقلاب اسلامی در بازه زمانی سال های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶ بوده است که غالب آنها با محور انقلاب اسلامی و به زبان فارسی بودند.
صحاف اضافه کرد: از دیگر مولفه های پذیرش آثار، داخلی بودن نویسندگان آثار بود. بر این اساس ارزیابی آثار انجام شد و بالطبع با گذشتن از فیلترهای مختلف تعداد آثار کمتر شدند.
وی با اشاره به آثار رسیده به این دوره از جایزه کتاب مرآت بیان کرد: از مجموع دو هزار عنوان کتاب به ۱۳۴ عنوان رسیدیم و از این تعداد در سه زیرشاخه که گفته شد، آثاری را شناسایی کردیم که هم شایسته تقدیر و هم شایسته دریافت جایزه هستند. ضمن اینکه علاوه بر کتاب، پرکارترین ناشر هم در موضوعات مدنظر و همچنین بهترین نویسنده هم معرفی می شود.
صحاف تصریح کرد: امسال در سه زیرشاخه دستاوردهای انقلاب اسلامی و معارف انقلاب اسلامی و تاریخ تحلیلی انقلاب اسلامی سه نویسنده و پرکارترین ناشر معرفی می شوند.
دبیر سومین جایزه و نمایشگاه کتاب مرآت اضافه کرد: امسال خروجی ۱۳۴ عنوان کتاب در قالب کتاب نامه ای منتشر می شود. در دو سال قبل هم چنین کاری انجام شد و فایل آن هم در سایت قرار داده شده است.
وی با اشاره به رونمایی از سایت مرآت گفت: سایت مرآت به نشانی Meraatbook.ir به زودی به بهره برداری می رسد که در آن همه محتوای سه دوره جایزه با دسته بندی مشخص در دسترس عموم قرار می گیرد.
صحاف تصریح کرد: این روند شناسایی کتاب را آن قدر ادامه می دهیم تا بهترین آثار با موضوعات مورد نیاز کشور به مخاطبان معرفی شوند و نقاط خلا هم شناسایی شوند تا بیشتر درباره آن موضوعات کتاب تولید گردد.
وی در پایان گفت: مراسم اختتامیه جایزه مرآت به زودی برگزار می شود و زمان و مکان آن در آینده نزدیک اطلاع رسانی خواهد شد.
ذکر این نکته ضروری است که نمایشگاه و جایزه کتابهای موضوعی مرآت در راستای عمل به فرمایشات و مطالبات رهبر معظّم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) به جهت تعمیق و ترویج فرهنگ اسلامی و ایرانی از طریق بررسی محتوایی کتابهای موضوعی تاسیس شده است.
توجه به سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی از سوی رهبر معظم انقلاب مورد تاکید قرار گرفته است؛ مقوله و مبحث مهمی که بیشک اشاعه آن در راس وظایف رسانه ملی قرار دارد و برنامههایی با محور ترویج سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی در قالبهای مختلف روی آنتن شبکههای متعدد تلویزیون رفته است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سیما؛ «همیشه خونه» عنوان برنامهای خانواده محور است که آموزش مهارتها و ترویج سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی را هدف قرار داده است. این برنامه از شنبه تا چهارشنبه هر هفته ساعت 22 از شبکه آموزش پخش میشود و اعضای موفق خانواده بیشترین حضور را در آن دارند. مجید صحاف تهیه کننده برنامه در گپ و گفتی به تشریح اهداف و موضوعات کلیدی برنامه پرداخت که در ادامه می خوانید:
وی درباره ایده تولید این برنامه گفت: ایده اولیه شکلگیری برنامه از پاییز سال گذشته در گروه آموزشهای عمومی شبکه پیشنهاد داده شد و از ما برنامهای شبانه با محوریت خانواده را درخواست کردند. همانطور که میدانید پخش برنامهای با این مضمون از جدول پخش برنامههای شبکه آموزش تاکنون سابقه نداشته و «همیشه خونه» اولین تجربه در این زمینه محسوب میشود.
مجید صحاف اضافه کرد: سعی کردیم در این برنامه فضایی برگرفته از متون قوی داشته باشیم، چیزی که قابل دفاع باشد. طرحی که ارائه دادیم مورد قبول شبکه قرار گرفت و از 13 آذر سال گذشته سری جدید «همیشه خونه» آغاز شد و ادامه آن بستگی به تصمیم شبکه دارد.
وی «همیشه خونه» را برنامه ای خانواده محور توصیف کرد و افزود: خانواده به عنوان اولین رکن در زندگی هر فرد به شمار می رود و هر فرد آموزه های اولیه خود در زمینه موضوعات گوناگون اعم از اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و... را از خانواده می آموزد. موضوع دیگری که در برنامه به آن همواره توجه می شود تعامل اعضاء خانواده با یکدیگر است.
صحاف با تشریح نحوه دعوت از میهمانان برنامه اضافه کرد: در این برنامه هر شب یک خانواده ایرانی میهمان ماست. خانواده های مدعو چند ویژگی دارند. اصولا یکی از اعضاء خانواده نقشی محوری در ایجاد صمیمیت در میان دیگر اعضاء را ایفا می کند. همین موضوع موجب شده تا مخاطب هر شب انتظار حضور خانواده موفق اما متفاوت از جنس خود را داشته باشد.
تهیه کننده برنامه «همیشه خونه» درباره جذب مخاطب برای این برنامه نیز گفت: از همان ابتدا ساختار کلیشه ای را از برنامه دور کردیم. شاید اولین ساختاری که دور افکنده شد ساعت پخش برنامه بود که برخلاف برنامه های دیگری از این جنس به ساعات شبانه منتقل شد. این تصمیم از آن جهت گرفته شد که همه اعضاء خانواده در کنار یکدیگر فرصت داشته باشند به برنامه ای در مورد خود نگاه کنند.
صحاف اضافه کرد: اصولا در تمام برنامه های خانواده محور، بخشی به آشپزی اختصاص دارد اما ما چنین آیتمی نداریم. به طور کلی تلاش کرده ایم تا مباحث علمی و عملی را حذف نمائیم و جنبه های سرگرمی و فراغت را بیشتر وارد برنامه کنیم.
وی موفقیت برنامه خود را در نگاه متفاوت سازندگان آن نسبت به موضوعات ملی و مذهبی دانست که آن را از سایر برنامه ها متمایز کرده است.
تهیه کننده برنامه با اشاره به آیتم های متعدد «همیشه خونه» افزود: به طور کلی هر شب برنامه با قالب خاص و منطبق با مناسبت های ملی و مذهبی روی آنتن می رود. آیتم های ثابتی هم در برنامه وجود دارد که شامل کلیپ، کارشناسی، گفت و گو، می شوند. همچنین هر شب برنامه با نامه ای عاشقانه از طرف یکی از زوجین به پایان می رسد.
وی از تاثیرگذاری برنامه در خانواده ها سخن گفت و افزود: با توجه به پیام های مطرح شده در برنامه و نحوه بیان آن به نظر می رسد بیننده توانسته ارتباط موثری با ما برقرار کند. در «همیشه خونه» به راه هایی برای یافتن قله های ناشناخته در زندگی توجه می شود.
وی ادامه داد: نگاه مان این بوده است تا الگوهای متفاوت در جامعه را انتخاب کرده و از برکت وجودشان بهره مند شویم.
صحاف آموزش غیر مستقیم را از اهدف برنامه برشمرد و گفت: رسالت ما آگاهی بخشی به مهمترین رکن جامعه یعنی خانواده در ابعاد گوناگون است. رسالتی که به گونه ای غیرمستقیم به شبکه آموزش سپرده شده است.
وی از رقابت رسانه های سنتی و رسانه های مدرن همچون شبکه های اجتماعی سخن گفت و اضافه کرد: طبیعی است با وجود رسانه های جدید، برنامه ها باید خلاصه تر شود به این ترتیب بخش هایی از کار را می توان در شبکه های اجتماعی منتشر کرد. امروزه بسیار پیش آمده که پیوست های رسانه ای برنامه از اصل آن برای مردم جذابیت بیشتری داشته است و شاید این از مزایای شبکه های اجتماعی به شمار می رود.
وی در خاتمه افزود: برای برنامه «همیشه خونه» با گروه آموزش های عمومی شبکه آموزش همکاری می کنیم که جا دارد از آنها تشکر کنم.
امسال بحمدالله دومین دوره جایزه و نمایشگاه کتب موضوعی مرآت برگزار شد..
بسم الرحمن الرحیم
یک اصل در اثرگذاری یک عمل و کارفرهنگی وجود دارد و آن تداوم در کار است. تداومی که غیر از اصل ِ شروع ِ عمل است. فاستقم کما امرت یعنی همین که کار را در همان خط و جهت درست دنبال کنیم.. خدای را برای این تداوم و استقامت شاکرم.
در میان اقیانوس محتوا و کتاب، توجه به نیازها و خلأهای جامعه و شناسایی نیازهای فکری که برونداد آن در قالب کتابهای موضوعی بروز و ظهور مییابد، به مثابه فانوسی است که آحاد جامعه را به دسترسی به این قِسم دسته بندی کتابهای خوب و مفید هدایت می کند.
اگر به این باور عمیق برسیم که «انسان هیچ وقت از کتاب مستغنی نیست»، حرکتی که در مرآت آغاز شده است قطعا برای فعالین فرهنگی که نقش راهبری و گفتمان سازی را در جامعه عهده دار هستند، حرکتی مبارک خواهد بود. چرا که کتاب مرآت به عنوان یک منبع غنی از محتوای خوب و مفید، راهگشای محتوایی حرکتهای گفتمانی و فرهنگی کشور خواهد بود. و این نیازمند حمایت و همدلی تمامی فعالین در جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و دوری از تشتت در فعالیتها و یارکشی های آفتبار ِ معمول و معهود است.
دبیرخانه دائمی «جایزه و نمایشگاه کتاب مرآت» در سال 1394 در راستای عمل به فرمایشات و مطالبات رهبر معظّم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) تعمیق و ترویج فرهنگ اسلامی و ایرانی از طریق بررسی محتوایی کتابهای موضوعی تأسیس گردید. و هماهنگونه که سال گذشته نیز گفتم، فلسفه شکلگیری و نامگذاری این حرکت این بود که «مرآت» آینهای باشد از مطالبات، دغدغهها و منظومه فکری و فرهنگی رهبر معظم انقلاب، آینهای از نیازها و خلاءهای فرهنگی و اجتماعی جامعه.
از میان 2000 کتابی از طریق کتابخانه ملی در موضوع مردمسالاری دینی احصاء شد، 502 اثر برای ارزیابی اولیه گزینش گردید. این کتابها توسط کارشناسان حوزه و دانشگاه مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از ارزیابی 77 اثر که «مردم سالاری» و «مردم سالاری دینی» دستمایه موضوعات آنها بود، به دست آمد. در نهایت 55 اثر به عنوان منابعی که ارتباط محتوایی با موضوع دارند، برای درج در کتاب مرآت انتخاب شدند.
از میان این کتابها، برخی کتابها بودند که نویسندگان آنها به لحاظ فکری و عملی زاویه قابل تاملی با مبانی انقلاب و نیز مردمسالاری دینی داشتند، که کتابها و دیدگاههای آنها در کتاب مرآت مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
چشم انداز پیش روی جایزه و نمایشگاه مرآت ایجاد فضای رقابتیِ سالم در عرصه نشر کتاب برای تولید کتابهای غنی با موضوعات روز و بعضا مسائل مبتلا به جامعه است تا ضمن تولید ادبیات عمیق و فاخر در حوزههای موضوعی مختلف، ارزشها و باورهای اصیل ایرانی و اسلامی را در جامعه را تبیین، ترویج و تحفیظ نمایند.
به سیاق سال گذشته، امسال نیز اعلام می دارم که جایزه و نمایشگاه مرآت در سال آینده میزبان کتابهای ناشران و نویسندگان با موضوع «انقلاب اسلامی در سه عرصه معارف انقلاب، تاریخ تحلیلی و دستاورهای انقلاب» خواهد بود و البته این به معنای بسته شدن پرونده «سبک زندگی» و «مردمسالاری دینی» نیست، بلکه در فرصت یکسالهی آتی آثار جدیدی که در این دو حوزه موضوعی منتشر شوند نیز مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت و بهترینها و مفیدترینهای این آثار در کتاب مرآت سال آینده منتشر خواهد شد؛ ان شاءالله.
در پایان لازم است از همه عزیزانی که آثار ایشان در این نمایشگاه عرضه شده است، و همچنین همه عزیزانی که در برگزاری این طرح ما را همراهی کردند، به ویژه برادر ارجمند جناب حجتالاسلام غلامی که راهبر اصلی این حرکت فرهنگی بوده و حمایتها و راهنماییهای خالصانهشان را دریغ نکردند، و همچنین از آقای سیدمجید حسینی برای در اختیار قراردادن محیط باغ کتاب کمال سپاس و امتنان را داشته باشم.
والسلام علیکم و الرحمه و برکاته
مجید صحاف، اولین مدیر مرکز رسانهای شیرازه و عضو سابق شورای کتاب معاونت سیما بوده است که درحال حاضر دبیر کارگروه تخصصی کتاب دفتر مقام معظم رهبری و کارگروه کتاب شبکۀ نسیم سیما و رئیس همایش ملی کتاب و نشر است.
صحاف سالهای متمادی در حوزۀ تبلیغ و ترویج کتاب فعالیت داشته است ازین رو با او به گفتوگو نشستیم تا بایدها و نبایدهای تبلیغ و ترویج کتاب در رسانه را بررسی کنیم. صحاف در این گفتوگو پس از بازگو کردن تجربیاتش در مرکز رسانهای شیرازه و رسانۀ ملی از نبود ستاد فرماندهی در حوزۀ کتاب گله و منشأ اغلب مشکلات در حوزۀ تبلیغ و ترویج کتاب را خلأ این ستاد عنوان کرد. مجید صحاف در ادامۀ صحبتهایش راهکارهایی جدید برای تبلیغ و ترویج کتاب ارائه میکند. آنچه در ادامه میآید گفتگوی تفصیلی است با مجید صحاف پیرامون تبلیغ و ترویج کتاب و کتابخوانی در رسانه.
چندی پیش مصاحبه ای داشتم با شیرازه کتاب در خصوص ترویج کتاب و کتابخوانی.
متن کامل این مصاحبه را در صفحات 26 تا 32 شیرازه کتاب (+) و نیز در ادامه این پست می توانید بخوانید...
به گزارش خبرگزاری فارس، سری جدید برنامه «همیشه خونه» از ساعت 21 امشب (13 آذرماه) از شبکه آموزش با تهیهکنندگی مجید صحاف به روی آنتن خواهد رفت.
سری جدید این برنامه 60 دقیقهای با اجرای یک زوج هنرمند امیر منوچهری و مریم جلینی پخش خواهد شد؛ در این برنامه که هر شب به یک موضوع و مسئله مبتلابه در خانوادهها و جامعه میپردازد، سعی شده است تا آگاهی نسبت به مسائل خانوادگی، تربیتی، اجتماعی و ... که لازمهی دانایی یک «خانواده ایرانی» است، در قالبهای جذاب و متنوع به تصویر کشیده شود.
از ویژگیهای این برنامه میتوان به حضور هر شب یک خانواده موفق ایرانی در این برنامه اشاره کرد که از موفقیتهای خود میگویند.
براساس اعلام روابط عمومی برنامه «همیشه خونه»، شما هم اگر فکر میکنید خانواده موفقی هستید و ویژگی خاصی دارید، نام و نام خانوادگی و چند کلمه درباره موفقیتتان را برای حضور در برنامه به شماره ۳۰۰۰۰۷۰۰۱ پیامک کنید.
به بهانه رونمایی از تقریظ مقام معظم رهبری بر کتاب «سندباد و تن تن»
رهبر معظم انقلاب درباره کودک میفرمایند:
این است که ما در درجهى اول باید به ساختن و پرداختن شکل روحى کودکانمان اهتمام بورزیم. اگر توانستیم هویت انسانى این کودک را از آغاز کودکى شکل بدهیم و خلقیاتى را در آن به وجود بیاوریم، این براى همیشه به درد خواهد خورد. عوارضى وجود دارد، معمولاً این عوارض اخلاقیات را تحت تأثیر قرار میدهد؛ اما اگر چنانچه شخصیت کودک از آغاز ساخته شد و شکل گرفت، تأثیرات عوارض کمتر خواهد بود و عوامل کمک کننده هم در بین راه کمک خواهد کرد.[1]
نویسنده ما باید درک عمیقی از کودک داشته باشد. باید بداند که این کتاب را، این داستان را، این شعر را برای چه نوع کودکی قرار است بنویسد. آیا یک کودک معمولی است مثل سایر کودکان جهان؟ آیا کودکی است که در یک جامعه ای مانند سایر جوامع قرار است رشد کند و زندگی کند و آخر سر هم از دنیا برود؟ یا کودکی است که وظایف و ماموریتهای ویژهای در آینده دارد؟ در جامعه ای قرار است زندگی کند که اهداف متعالی دارد و قرار است اتفاقهای مهمی در آن بیفتد؟ جامعه ای که قرار است یک تمدن نوین در جهان تاسیس کند، جامعه ای که با ظهور حضرت حجت(عج) پایگاه اتفاقات مهم در جهان میشود.
در حال حاضر با توجه به حرکت پرشتاب انقلاب اسلامی به سمت ایجاد تمدن نوین اسلامی، باید در ساختار فرهنگ که مطلوب این تمدن باشد (هم به لحاظ تغذیه و خوراک و هم به لحاظ ترمیم ساختار) به دنیال راه میانبر باشیم. کودکان این راه میانبر هستند. برای این منظور هم ابزارهای مختلفی داریم. رسانههای جمعی و عمومی و مدرسه، خانواده و .... یکی از این ابزارها که ماندگاریش در جان و روح کودک بیشتر است، کتاب است. اصالتا ذات کتاب ماندگاری است. رسانه هایی مانند تلویزیون با پروپاگاندای رسانه ای و هجمه ای از تبلیغات که به جان و روح کودک می ریزد او را به یک سردرگمی عمیق و تزلزل هویتی و در نهایت هویت زدایی میرساند.
همانطور که حضرت آقا هم میفرمایند «کودکان سرمایه های ارزشمند جامعه هستند»، باید مورد توجه شدید قرار بگیرند. اما به راستی وضعیت موجود در حوزه «نشر کتاب کودک» چنین نگاهی به «سرمایه ارزشمند جامعه» دارد؟
کودک طراز تمدن نوین اسلامی با تلویزیون یا کتاب؟!!
نقطهی عطف تربیت یک انسان در دوران کودکی او شکل میگیرد. بنابراین باید فکر کنیم که چگونه میتوانیم یک کودک را بالنده پرورش دهیم. در اولین گام باید توقعمان را از «کودک طراز» مطابق با الگوی اسلامی ـ ایرانیِ پیشرفت مشخص کنیم
باید تعریفی جامع الاطراف از «کودک طراز» داشته باشیم. کودکی که قرار است در ساختن یک تمدن نوین دخیل باشد، و یا اصلا قرار است در این تمدن نوین قرار بگیرد چه ویژگی باید داشته باشد؟ بالتبع باید ویژگیهایش متناسب با ویژگیهای این تمدن اسلامی باشد. «اندیشهورزی»، «شادابی و امید» و «معنویت» یک کلیت منسجمی را در شخصیت کودک شکل خواهد.
به قول نیل پستمن در کتاب «زوال دوران کودکی»:
«دوران کودکی یعنی جهان تصورات و تخیلات و دنیای احساسات و اندیشه کودک» .[2]
به همین دلیل کتابهای کودک باید بر پایه شناخت کامل از این دنیای کودکانه نوشته شود. اما واقع امر این است که امروز کتاب و کتابخوانی در حوزه کودک آنچنان که شایسته کودک طراز تمدن نوین اسلامی است اتفاق نیفتاده است.
این بی توجهی عمیق باعث می شود که رسانه هایی چون تلویزیون به صورت نرم اضمحلال هویتی برای کودک به ارمغان بیاورند و به باز به قول نیل پستمن در همان کتاب:
کودک زمانی به انهدام و زوال کامل میرسد که از کودک و خردسال و حتی نوجوان، تنها موجودی با تمنیات و آرزوهای بزرگسالان باقی مانده و آنچه در ذهن و اندیشه او میگذرد، «رؤیای جهان بزرگسالان» باشد و بس. انسانی که از دوران شیرخوارگی با یک جهش پا به جهان بزرگسالان میگذارد[3].
یکی از اشکالات رایج در جامعهی ما و نهادهای برنامهریز این است که قبل از اینکه به زیرساختها و چارچوب و شاکله یک کار توجه کنند، بهسرعت سراغ گزینهی آخر، یعنی ترویج روشها میرویم؛ روشهایی که بر هیچ مبنایی استوار نیست و به همین دلیل بعضاً ناهمسو است و کاربرد آنها منجر به نتایج متضاد میشود.
تا ما محتوای کتابها را غنی و متناسب با نیاز ِ روحی، جسمی و خُلقی کودک نکنیم، حالا هرچه هم تلاش کنیم کودک را کتابخوان کنیم، به نتیجه مطلوبمان نمیرسیم.
اینجاست که باید به خصوصیات کتاب کودک که همان حرف نیل پستمن در کتابش است، توجه کنیم. کتابهای کودک باید بگونهای باشند که آن سه ویژگی که برای کودک طراز گفتیم، یعنی کودکِ اندیشه ورز و شاداب و امیدوار و دارای ریشه ها و عُلقه های دینی و مذهبی در او تحقق پیدا کند. سادگی و غیر رسمی بودن زبان، عینیت، امید ونشاط، محیط مناسب برای زندگیِ ذهنی ِ کودکانه، و نیرودهندگی در تربیت و تقویت و پرورش روان و ذهن از جمله خصوصیات کتاب مطلوبِ کودکِ طراز تمدنی است.
رسیدن به این مهم عزم جدی و «اقدام و عمل» متولیان فرهنگ و فعالان حوزه کودک و نوجوان را می طلبد.
حرف بسیار است و تبیین دقیق تر این موضوع را در این مصاحبه با نشریه کتاب شیرازه می توانید بخوانید.
منتشر شده در خبرگزاری مهر(+)
پی نوشت ها
[1] . بیانات در دیدار معلمان و اساتید دانشگاههای خراسان شمالی، 20/7/91
[2] . پستمن، نیل (1391)، نقش رسانه های تصویری در زوال دوران کودکی، مترجم: صادق طباطبایی، تهران: انتشارات اطلاعات، ص 11
[3] . همان
ممیزی کتاب ... کار بسیار مهمی است ... و دو مبنا وجود دارد که واقعاً باید انتخاب کرد. البته از منظر من، مطلب روشن است.
... یک مبنا، مبنای اصل ممیزی است؛ با این تفکر که نویسنده حق دارد حرف خودش را به گوش مخاطبان برساند و اگر شما نارحتید، بروید به مخاطب بگویید که نخواند، یا کتاب ضد این حرف را منتشر کنید که مثلاً گمراه نشود. من که نویسنده هستم، حقم این است که وقتی این کتاب را نوشتم، به هرکس که میخواهم، بدهم؛ یا هرکس میخواهد، بخواند.
مبنای مقابل این، آن است که میگوید وقتی دستگاهی ـ یعنی دولت ـ امور مردم را متکفل و متحمل شده است، مسؤولیت دارد که نگذارد فساد به جسم وجان مردم نفوذ کند. مثلاً فرض کنید کسی مایل است از ته دل هرویین بکشد و کسی هم این مادّه را دارد و میخواهد به او بفروشد. شخص خریدار میگوید شما چه کار دارید، من مزاجم قوی است و هرویین در من اثر نمیکند؛ یا اصلاً دلم میخواهد مزاجم ضعیف باشد، اما به کسی هم این هرویین را نخواهم داد و خودم میخواهم هرویین بکشم. دولت در اینجا حقی یا ـ به تعبیر بهتر ـ مسؤولیتی دارد و آن، مسؤولیتِ جلوگیری از تسری فساد در جسم و جان و فکر یکایک شهروندان است. این جزو یکی از وظایف دولت است؛ یعنی نمیتواند اجازه بدهد که انسانی، خود و استعداد و موجودیش را ـ که فقط هم متعلق به خود او نیست، بلکه متعلق به مجموعهی این ملت و این کشور است ـ تضییع و فاسد کند.
فرض کنید یک نفر رمانی را با بیان جذابی مینویسد که این رمان، حقایق تاریخی را تحریف میکند و ممکن است هزاران خواننده را هم به طرف خود جلب نماید. میگوید به من اجازه دهید که این رمان را به داخل جامعه بفرستم، تا مردم آن را بخوانند. شما میبینید که اگر مردم این رمان را خواندند، ذهنشان نسبت به یک حقیقت تاریخی، دچار گمراهی خواهد شد. آیا حق خواننده ایجاب میکند که شما جلوی نشر این رمان را بگیرید یا نه؟
... مسئله فقط در حق نویسنده و گوینده منحصر نمیشود؛ بلکه حق بالاتری وجود دارد که آن، حق خواننده است. چرا میگوییم بالاتر؟ چون تعداد افراد بیشتر است. یک نفر نویسنده یک حق دارد؛ درحالیکه هزاران خواننده، هزاران حق دارند؛ حق اینها باید رعایت بشود.
بیانات در دیدار با دستاندرکاران برگزاری هفتهی کتاب 1357/7/30
در شماره 264 هفته نامه پنجره مصاحبه ای کوتاه در قالب طرح چهار پرسش درباب فعالیتهای سال 95 با برخی از فعالان فرهنگی انجام شد.
دیروز مولودِ تازه ای در عرصه جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی زیستن آغاز کرد ..... جایزه و نمایشگاه کتاب مرآت
قبلتر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در عرصه سینما دو اتفاق مبارک «جشنواره عمار» و «جایزه سینمایی ققنوس» را شاهد بود؛ و اینک در عرصه کتاب و کتابخوانی... ان شاءالله نتیجه این حرکت برای عرصه کتاب و نشر نیز پرخیر و پرثمر باشد.
نکات مطروحه ام در سخنرانی برنامه دیروز برای علاقه مندان و دغدغه مندانی که شاید قصد پی گیری و مشارکت در این طرح را دارند در ادامه این پست خواهد آمد.
مجید صحاف دبیر جایزه و نمایشگاه کتاب مرآت در گفتگو با خبرگزاری مهر درباره جزئیات برگزاری این رویداد فرهنگی اظهار داشت: این جایزه و نمایشگاه هرساله به یکی از موضوعاتی خواهد پرداخت که رهبر معظم انقلاب در بیاناتشان به آن توجه ویژه داشته و در ارتباط با آنها کتابهای مناسبی نیز تولید شده است. بر همین اساس امسال ما موضوع سبک زندگی اسلامی ایرانی را برای این منظور انتخاب کردیم.
وی ادامه داد: برای برگزاری این دو رویداد در سال جاری تمامی کتابهای تولید شده با این موضوع و ناشران آنها شناسایی شده و برای ناشرانی که در این زمینه آثار قابل توجهی داشتهاند، فراخوان نیز صادر کردهایم و برای آنها ارسال کردهایم.
صحاف افزود: امسال ۵۵۰ کتاب با موضوع یاد شده توسط دبیرخانه شناسایی شد و از میان آنها ۳۵۰ کتاب مورد کارشناسی قرار گرفته و در مراسم نهایی نیز از ۵ ناشر برتر و یک نویسنده برگزیده در این زمینه تجلیل میشود.
به گفته این فعال فرهنگی در این نمایشگاه کتاب تمامی ۳۵۰ عنوان کتاب شناسایی شده به همراه متنی برای معرفی کتاب، نویسنده و ناشر آنها به نمایش در خواهد آمد و یک دسته بندی شامل کتابهای تبیین کننده موضوع نمایشگاه و جایزه، کتابهای ترویج کننده و حتی کتابهای معارض با این هدف نیز انجام شده است که قابل استفاده است.
صحاف افزود: دبیرخانه این جایزه هرساله از وجود ناشران و مراکز فرهنگی برای برگزاری این جایزه استفاده خواهد کرد و امسال نیز انتشارات سوره مهر و کانون اندیشه جوان برای این مهم انتخاب شده و به شناسایی و انتخاب آثار برتر به ما کمک کردهاند.
به گفته دبیر جایزه و نمایشگاه کتاب مرآت این نمایشگاه برای نهادها و ارگانهای علاقهمند به فعالیتهای ترویجی در زمینه سبک زندگی اسلامی و ایرانی آثار برتر را معرفی کرده تا بتوانند با تهیه این آثار آن را به کارمندان خود ارائه دهند.
آیین افتتاحیه این نمایشگاه با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین غلامی ساعت ۱۶ روز چهارشنبه ۱۲ اسفند ماه در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار و این نمایشگاه به مدت 2 روز در خانه عکاسان حوزه هنری برپا خواهد بود.
سفرنوشتی کوتاه به بهانه سالروز شهادت حاج عماد مغنیه (12 فوریه؛ 23 بهمن) و سید عباس موسوی (16 فوریه؛ 27 بهمن)
در ادامه بخوانیدش...
امروز سالگرد شهادت جهاد مغنیه (پسر حاج عماد) بود. بهانه ای شد برای یادآوری دیدارِ جمع کوچکمان با مادر حاج عماد.
اواخر اردیبهشت 93 بود که با رفقای موسسه جهادی (صهبا) برای انجام برخی امور فرهنگی عازم لبنان شدم.
سفری دل نشین، پرخاطره و پردستاورد...